Bilinçsiz Teknoloji Kullanımı / Artan Ekran Süresi

Teknoloji, ilerleyen çağ ile hayatlarımızda daha çok yer kaplamaya başlamıştır. Teknoloji kullanılma şekline ve süresine bağlı olarak hayatımızda iyi ve kötü sonuçlar doğurabilir. Teknoloji kullanımı bilinçsiz ve kontrolsüz bir şekilde arttıkça hayatlarımızda psiko-sosyal ve fiziksel problemler oluşmaya başlıyor.

Teknolojiyi kullanım süresi arttıkça kişide bazı zihinsel sorunlar ortaya çıkabilir. İnterneti bilinçsiz ve çok uzun saatler kullananlar günlük yaşam aktivitelerinde, konuşmada, yeni şeyler öğrenmede, dikkatlerini uzun süre bir şeyde odaklı halde tutmakta, okumada zorluklar yaşarlar.

Teknolojiyi Aşırı Kullanmanın Fiziksel Etkileri

• Beden Duruşunda Bozukluk
• Ellerde Uyuşma
• Fiziksel Halsizlik
• Gözlerde Batma ve Yanma
• Kas Ağrıları
• Ellerde Uyuşma ve Kullanımında Zorluk

Teknolojiyi Aşırı Kullanmanın Psikososyal Etkileri

• Depresif Hissetme Hali
• Kaygı Seviyesinde Artış
• Özgüven Eksikliği Hissetmek
• Yalnızlaşma, Yalnız Kalma İsteği
• Yüz yüze, Birebir İlişki Kurmada Zorluk Yaşama
• Erteleme

Teknoloji Bağımlılığının Altında Yatan Sebepler

• Gündelik hayatın sorumluluklarının getirmiş olduğu stresle mücadele etme isteğinden kaçınmak
• Kaygıdan uzaklaşma isteği
• Sosyal ortamlara girmekten kaçınmak
• Yüz yüze iletişim kurmak istememek
• Kişinin online bir oyun bağımlılığının olması (Kişinin oyunda başarılı olma isteği, oyunda çok güçlü bir karaktere sahip olma isteğinin altında kişinin sosyal ortamlarda kendini ispatlama çabası yatabilmektedir).

Belli bir amaç için uzun süre teknoloji kullanımı artabilir ve zamanla kişinin teknoloji bağımlısı olmasına sebep olabilir.

Kimler Teknoloji Bağımlısıdır?

Kişinin kendisinin teknoloji bağımlısı olup olmadığını anlayabilmek için aşağıdaki durumları değerlendirebilir;

• Kişi, bağımlı olduğu teknolojik bir aletten (telefon, televizyon, bilgisayar) uzak kaldığında nasıl hissediyor?
• Teknolojik aletlerle beraber kesintisiz olarak ne kadar zaman harcıyor?
• Gün içinde ne sıklıkla bağımlı olduğunu düşündüğün teknolojik aleti kullanıyor?
• Teknolojik alet kullanabilmek için gündelik olarak yapması gereken işleri erteliyor mu?

Madde Bağımlılığı ve Teknoloji Bağımlılığı (Davranışsal Bağımlılık) Benzer!

İkisi oldukça farklı gözüken bu bağımlılık türleri, beyinde aynı noktayı etkilemektedir.

Teknoloji Bağımlılığından Kurtulmanın Amaçları Nedir?

• Bağımlı olma riskini en aza indirebilmek,
• Zamanın nasıl geçtiğini anlamadan ekran başında zaman geçirmeyi önleyebilmek,
• Problemli kullanımı sağlıklı kullanıma çevirebilmek,
• Erteleme düşüncelerini azaltabilmek,
• Gözlerde oluşabilecek sağlık sorunlarını önleyebilmek.

Teknoloji ile Mücadelede Ne Gibi Yöntemler Kullanılabilir?

• Çocukluktan itibaren ekran süresi ve teknoloji kullanımı kontrol altında tutulmalıdır.
• Çocuklar teknoloji aletlerle çok erken yaşta tanışmamalıdır.
• Çocukların ve gençlerin sosyal ortamlarını geniş tutmalarına yardımcı olmalı, onların yaşlarına ve zevklerine uygun aktivite yapmaları konusunda teşvik etmeliyiz.

Faydalı Linkler: Yeşilay Teknoloji Bağımlılığı

SOSYAL MEDYA KULLANIMI

Sosyal Medyanın Tehlikeleri Nelerdir?

• Elde edemediği şeyleri, başkasının elde ettiğini görünce oluşan kıskançlık,
• Stres,
• Zaman Yönetiminde Zorluk Çekmek,
• Depresyon,
• Düşük Özgüven (kendini olmadığı biri gibi gösterme isteği, fotoğraflarında beğenmediği yerler üzerinde değişiklik yapma isteği),
• Uyku kalitesinde bozulmalar,
• Sağlık problemleri (Uzun süre kullanımlarda bedende duruş bozuklukları gibi),
• Duygusal Tükenmişlik.

 Sosyal Medyayı Neden Kullanmaya Devam Ediyoruz?

• Sosyal Medya kullanımın zararlı olduğunu fark etmemektir,
• Sosyal Medya kullanımı fırsatı kaçırma korkusuyla (Fear of Missing Out), ders çalışma, araba sürme gibi bağlamlarla ilişkilidir.
• İnsanların popüler olma isteklerinin sürekli artması,
• Paylaşımlarının istedikleri kadar beğeni almaması durumunda, daha iyisini üretme ihtiyacı hissetmeleri.

İnternet Bağımlılığından Dolayı Ortaya Çıkan Sosyal Medya Hastalığı: FOMO (Fear Of Missing Out)

FOMO, Gelişmeleri takip edememe korkusu ve kaygısı olarak bilinir. Bu hastalığa sahip kişiler sürekli gündemi takip etmek ve hiçbir şeyi kaçırmamak isterler. Kişi, bir şeyi takip edemediğinde, atladığı ufak bir detay olduğunda kendini gündemden geri kalmış ve eksik hissedebiliyor. Bu takibi gerçekleştirebilmek ve eksik hissetmemek için de sürekli telefonda sosyal medyada zaman harcıyor.

FOMO ile Ortaya Çıkan Diğer Sorunlar Nelerdir?

• Uyku problemleri,
• Yemek yeme düzensizlikleri,
• Plan- program yapamama,
• Yaşamda düzensizlik,
• Mutsuzluk hissetme,
• Dikkat dağınıklığı,
• Özgüven kaybı.

FOMO’ dan Kurtulma Yolları Nelerdir?

• İnternette Geçirilen Sürenin Azaltılması (Kademeli olarak gerçekleştirilir),
• Teknolojik Cihazlarının Kullanımının Azaltılması,
• Farkındalık Egzersizleriyle Sanal Alemde Olmadığını Fark Etme Çalışmaları Yapmak.

Nomofobi (Telefonsuz Kalma Korkusu) Nedir?

• İngilizce ‘No Mobile Phone’ ifadesinden gelmektedir.
• Kişiler, telefonlarından ve telefonlarıyla sağladığı iletişimden mahrum kalmaktan korkmaktadırlar.

Nomofobi ve Sosyal Medya İlişkisi Nasıldır?

Sosyal medyaya erişim sağlayabilmek için teknolojik aletlere özellikle akıllı telefonlara ihtiyaç vardır. Sosyal medya kişiyi kendisine özel ve mutlu hissettirebilir. Bu sebeple de zamanla sosyal medya bağımlılığı ortaya çıkabilir.

Nomofobi Belirtileri Nelerdir?

• Telefondan uzak kalmama isteği,
• Telefondan uzak kalmasına sebep olacak durumlardan, mekanlardan ve çevreden uzaklaşma isteği,
• Telefonunun olmadığı durumlarda eksiklik hissetmek,
• Dikkat sürelerinin azalması,
• Günlük rutinlerini telefonuyla bağlantıda kalabilecek şekilde yeniden düzenleme isteği duymak.

Nomofobiyle Mücadele İçin Yapılabilecekler Nelerdir?

• Psikoterapi sürecine başlamak,
• Nomofobiye sahip olabileceğini kabul etmek ve bunu düzeltme isteği duymak,
• BDT’ye (Bilişsel Davranışçı Terapi) başlamak,
• Çok ileri bir boyuttaysa aynı süreçte ilaç tedavisi almak,
• Nefes ve Gevşeme Egzersizleri Yapmak.

Erteleme İsteği

Sürekli yapmamız gereken şeyleri erteliyorsak ve ertelediğimiz için sürekli onları düşünüyorsak bu bizim üstümüzde baskı oluşturabilir ve bizi ertelemeye daha çok sürükler.

Erteleme Davranışının Sebepleri Nelerdir?

• Bizi Yetiştirenler Tarafından Yetiştirilme Tarzı
• Yaşamış Olduğumuz İçsel Çatışmalar
• Kişilik Özellikleri

Erteleme Davranışıyla Nasıl Mücadele Edebiliriz?

• Kişi kendisine küçük hedefler belirleyerek, gerçek hedefine ulaşmaya çalışmalıdır.
• İşin büyüklüğü onu ertelemeye itebileceği için, işi küçük iş bölümlerine bölerek sırayla kademeli olarak tamamlamalıdır.
• Gerçekçi zaman planlamaları yapılmalıdır.
• Kişi gereken durumlarda hayır demeli ve işine odaklanmalıdır.
• Yardım istemenin doğal bir şey olduğunu kabul etmeli ve yardım istemelidir.