COVID-19 Gıda Tüketim Alışkanlıklarımızı Nasıl Etkiledi?

COVID-19 salgınının ülkemize sıçrayışı resmi olarak 11 Mart 2020 tarihinde kabul edildi. Bu tarihten itibaren alınan önlemler çerçevesindeki kısıtlamalar sonucu evlerimize kapandık, birçok iş kolu evden çalışma düzenine geçti, restoranlar ve yiyecek hazırlayan işletmelere önemli sınırlamalar getirildi.

Her olağanüstü durumda olduğu gibi salgın haberlerinin yayılması sonucu da insanları en çok kaygılandıran konulardan biri temel tüketim mallarına, özellikle de gıdaya erişim oldu. Resmi açıklamaların ve kısıtlama haberlerinin ardından market rafları boşaltıldı, kuru gıda stoku yapanlar oldu. Rafları en hızlı şekilde boşalan ürünlerden biri de makarnaydı. Makarna üreticilerinin açıklaması olmasaydı, makarna da uzun süre stoklanan gıdalar arasında yer alacaktı.

Salgının ilk aylarında sosyal medyada en ön plana çıkan paylaşımlar, evlerde hazırlanan unlu gıdalar ve yemekler oldu. İnternet üzerinden gıda, mutfak gereçleri, saklama kapları ve dondurucu satışlarında gözlenebilir bir artış oldu.

Gıda ve beslenme alışkanlıklarımızdaki değişim, uluslararası bir araştırma çalışmasına ilham verdi: Prof. Dr. Asker Kartarı (Kadir Has Üniversitesi), Prof. Dr. Metin Kozak (Dokuz Eylül Üniversitesi), Prof. Dr. Antonia Correia (Universidade do Algarve, Portekiz), Doç. Dr. Aslı Özen (Dokuz Eylül Üniversitesi) ve Dr. Jun Wen’in (Edith Cowan University, Avustralya) 3 0cak-1 Şubat 2021 tarihleri arasında, Türkiye, Portekiz ve Çin’de yürüttüğü “COVID-19 Salgınının Ev Ortamı Gıda Tüketim Alışkanlıkları Üzerindeki Etkileri” araştırmasının ilk sonuçları çıktı.

Türkiye’de 449, Portekiz’de 351 ve Çin’de 319 kişiyle yürütülen anket çalışmasının çarpıcı sonuçlarından bazıları şöyle:

• Yeni normal döneminde ev, bir sosyalleşme mekânı olarak yeniden önem kazandı.
• Türkiye’de et ve yumurta; Çin’de et ve pirinç, Portekiz’de deniz ürünleri, ekmek ve margarin tüketimi arttı.
• Salgın yüzünden ailesiyle yemek yemeye başlayanların oranı %25 arttı.
• Kurutulmuş, dondurulmuş ve konserve gıdaların tüketimi ile toplu gıda alışverişi azaldı.
• Salgın döneminde taze meyve ve sebze tüketim eğilimi arttı.
• Ekmek, margarin, un ve pirinç gibi gıdaların tüketiminde değişiklik gözlemlenmedi.
• Tatlı ve alkol tüketimi azaldı.
• Online gıda alışverişinde bir değişiklik gözlemlenmedi.
• Dışarıdan yemek sipariş etmeye yönelik eğilim azaldı.
• Evde geçirilen vaktin artması mutfakta geçirilen vakti de etkiledi. Mutfakta daha fazla zaman geçirildikçe kullanılan pişirme teknikleri değişti. İnsanlar yeni pişirme tekniklerine de yöneldi.
• Mutfak alanları genişledi, bununla birlikte mutfakta kullanılan araç gereçlerin sayısında da artış gözlemlendi.
• 25 yaş ve altı gençlerde gözlemlenen değişikliklerden birisi günlük öğün sayısındaki artış oldu. 25 yaş ve altı gençler salgın döneminde yemek hazırlamaya harcadıkları zamanın da arttığını belirtti.
• Yeni normalde Türkiye ve Portekiz’de yaşam kalitesi düşerken Çin’de değişmediği kaydedildi.